Kadın Yaşamında Menopozun Yeri

Menopoz, kadının aktif olduğu yılların artık geçmişte kaldığı, yumurtalıkların tüm fonksiyonlarını kaybettiği anlamına gelmektedir. Genellikle, 45 ve 55 yaşları arasında gerçekleşir. Bazı istisnai durumlarda kadınlar 30, hatta daha genç yaşlarda menopoza gelebilir. Bu durum prematüre menopoz veya prematüre yumurtalık yetmezliği olarak bilinir.

Menopoz, hormon seviyelerindeki değişiklikler sonrası meydana gelir. Bir kadının doğurgan döneminde, her ay bir yumurta üretebilme yeteneği, östrojen olarak adlandırılan üç üreme hormonunun (östradiol, östron ve östriol) salınımı ile ilişkilidir. Östrojen esas olarak yumurtalıklar tarafından üretilir, ancak adrenal bezler ve hamile bir kadının plasentası tarafından da küçük miktarlarda ortaya çıkabilir.

Kadınlar yaşlandıkça yumurtalıktaki yumurta deposu azalır ve gebe kalma ihtimali düşer. Bu zamanlarda, daha az östrojen üretilir ve vücut farklı davranmaya başlar. Vücut, geceleri östrojen üretimini durdurmaz ve bu süreç birkaç yıl sürer ve bu arada belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar. Bu kademeli değişime ‘peri-menopoz’ adı verilir 50-55 yaş aralığında, aylık döngü tamamen durur. Bu durumda yumurtlama ve hamilelik gerçekleşmez.

Menopoza Giren Kadın Kendini Nasıl Hisseder?

Bazı kadınlar için üreme yeteneği kaybı derinden hissedilebilir. Tüm kadınlar için menopoz sadece tıbbi bir durum değil, kişisel bir deneyimdir. 40’lı yaşlara ilerledikçe östrojen salımının azalması, çoğu zaman rahatsız edici ve tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyulan semptomların sebebidir. Sıcak basması menopozun en sık görülen semptomudur ve her dört menopozdaki kadının üç ‘ünde görülebilir. Diğer yaygın semptomlar arasında; gece terlemeleri, uykusuzluk, vajinal kuruluk, tahriş olmuş cilt, sık idrar kaçırma, idrar yolu enfeksiyonları, düşük duygu durum ve cinselliğe olan ilginin azalması bulunur. Menopozun tüm yaygın semptomları vücudun estrojen üretimindeki azalmasıyla ilişkilidir. Östrojen eksikliği, beyin de dahil olmak üzere bedenin birçok parçasını ve ruhsal halini etkiler.

Yumurtalıklar estrojen üretimini durduktan sonra, uzun vadeli etkiye sahip olabilecek değişiklikler meydana gelir. Yaygın olarak kemiklerin kuvveti ve yoğunluğunu etkiler ve kemik incelmesi hastalığının (osteoporoz) riskini artırır. Dişi iskeletinin kemikleri, güçlerini ve kırılma direncini korumak için östrojene bağımlıdır. Osteoporozun belirgin belirtileri yoktur.  İlk işaret genellikle bir kemiğin kırılmasıdır. Bu nedenle osteoporoz “sessiz salgın” olarak adlandırılmıştır. Ayrıca, östrojen eksikliğinin, kadınları menopozdan sonra özellikle kalp hastalığına ve felce karşı hassas hale getiren vücuttaki bazı kimyasal değişikliklerin nedeni olduğuna dair bazı kanıtlar da vardır.

Menopozun Gerçekleştiği Nasıl Anlaşılır?

Menopozun gerçekten gerçekleştiğini doğrulamak her zaman kolay değildir. Tabi ki, düzensiz periyotlar ve arada sırada sıcak idrar, değişikliklerin gerçekleştiğine dair bir işarettir, fakat gerçek menopoz zamanını kesin olarak bilmek mümkün değildir.

Menopoza giren bir kadın kısır olacak ve kontrasepsiyona ihtiyaç duymayacaktır. Ancak, çoğu doktor 50 yaşın altındaki kadınlara, son dönemden sonraki iki yıl boyunca ve 50 yaşın üzerindeyse bir yıl boyunca kontrasepsiyonlarına devam etmelerini tavsiye etmektedir.

Çoğu doktor bir kadının menopoz durumunu semptomlarına (örneğin sıcak basması), dönemlerin paternine ve tıbbi kayıtlarına göre değerlendirir. FSH (folikül uyarıcı hormon) olarak bilinen bir üreme hormonunun seviyelerini ölçmek için bir kan testi yapmak mümkündür. Bununla birlikte, artmış FSH seviyeleri menopozun bir göstergesi olabilirken, test her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir. 45 yaş üstü kadınlarda ise peri menopoz veya menopoz teşhisi gerekli değildir. Herhangi bir nedenden dolayı yumurtalıkların alınmış olması, hastanın yaşı ne olursa olsun, hemen bir menopoz oluşturacaktır. Hormonal sistemin erken yaşta başarısız olduğu ve yumurtalıkların normal işlevlerini yitirdiği durumlarda, bu durum söz konusu olabilir.

Menopoza Giren Kadın Ne Yapmalı?

• Yaşam Tarzı Faktörleri

Sağlıklı bir yaşam tarzı, menopozun etkilerini en aza indirerek kalbi ve kemikleri güçlü tutmaya yardımcı olabilir. Birçok kadın bunun bedeni ile ilgili davranışlarını gözden geçirmek için iyi bir zaman olduğunu düşünür. Menopozun vücudunuzdaki etkilerini azaltmak için şunları yapabilirsiniz;

• Diyet Yapın

Menopoza eşlik eden hormon düzeylerindeki düşüş, (östrojen) kalp hastalığı ve osteoporoz riskini artırabilir. Bu aşamada sağlıklı bir diyet gerekebilir. Kan basıncınızı düşürmek için doymuş yağ ve tuz almamaya tüketmemeye çalışın. Kemiklerin güçlenmesi için kalsiyum ve D vitamini açısından zengin gıdalar tüketin.

• Ayaklarınızın Üzerinde Durun

Düzenli egzersiz, kalp hastalığına karşı korur ve stresin pozitif enerjiye dönüştürülmesine yardımcı olur. Düzenli ve çeşitli bir program en iyi egzersiz şeklidir. Bisiklete binmeyi, yüzmeyi, koşmayı veya aerobik yapmayı deneyin.

• Sigarayı Bırakın

Sigara içmenin daha erken menopoza yol açtığı ve ateş basmasını tetiklediği bilinmektedir.

• Alkol Kullanmayın

Aşırı alkol bu dönemde oldukça risklidir. Bu yüzden alkol kullanmamaya dikkat edin ve Sağlık Tarama Hizmetlerinden faydalanın.